Σε μια κοινωνια χωρις ισοτητα, η αρμονια, αληθεια και ομορφια μπορει να επικρατησει;
( John Milton )

Πεινουσαμε στης γης την πλατη.
Σα φαγαμε καλα
πεσαμε εδω στα χαμηλα
ανιδεοι και χορτατοι.
( Γ. Σεφερης )


Τρίτη 22 Φεβρουαρίου 2011

Ο Θρυλος των Αμαζονων


Ο θρυλος των Αμαζονων γοητευε τους Ελληνες. Τον εσερναν μαζι τους οπου κι αν πηγαιναν. Μεγαλωνε μαζι με το δικο τους απλωμα, ωσπου ολοκληρος ο γνωστος κοσμος γιομισε απο τις ρωμαντικες αυτες μορφες κ' η καταγωγη τους ξεχαστηκε.
Η κατοικια τους, συμφωνα με την επικρατεστερη παραδοση, βρισκοταν στη βορινη ακτη της Μικρασιας, η παραπερα ανατολικα, στον Καυκασο. Ο Ηροδοτος ιστορει πως, αφου νικηθηκαν και πιαστηκαν αιχμαλωτες απο τους Ελληνες, υπερνικησανε τους αιχμαλωτιστες τους και δραπετευσαν απο τη θαλασσα στην Κριμαια, οπου φιλιωσανε με τους Σκυθες. Υστεροτεροι συγγραφεις τις τοποθετουν μακρυτερα. Κατα τον Διοδωρο ειταν ιθαγενεις της ΛΙΒΥΗΣ. Αφου γινηκαν αφεντρες της χωρας εκεινης, τραβηξαν με την ηγεσια της βασιλισσας τους Μυρινας στα δυτικα συνορα του κοσμου, στη μυθικη Ατλαντιδα, οπου νικησαν τις Γοργονες' υστερα στραφηκαν ανατολικα προς την Αιγυπτο, οπου συμμαχησαν με τον Ωρο, το γιο της Ισιδας, προχωρησαν πολεμωντας μεσα απο την Αραβια και τη Συρια, υπεταξαν τους βουνισιους του Ταυρου, και περασαν απο τη Μικρασια στην ακτη του Αιγαιου, οπου ιδρυσαν διαφορες πολεις ονομαζοντας τες με τα ονοματα των πιο γενναιων αρχηγων τους. Εκειθε περασαν, μεσα απο τη Λεσβο και τη Σαμοθρακη, στη Θρακη, κι ετσι, αφου κατακτησαν τον κοσμο, γυρισαν θριαμβευτικα στη Λιβυκη τους κοιτιδα.
Σ' ολακερο το χωρο του Αιγαιουκαι στο μηκος της βορινης ακτης της Μικρασιας υπηρχαν τοπικα μνημεια που ονομαζονταν Αμαζονεια και μυθοι που μνημονευαν τις περιπετειες των Αμαζονων, μα η περιοχη, οπου ιστορειται πως ιδρυσαν πολεις, ειναι πιο περιορισμενη. Καμποσες απο τουτες βρισκονται στις ακτες της Προποντιδας και της Παφλαγονιας. Οι υπολοιπες βρισκονταν ολες σε κεινη τη μερια της Αιγαι'ι'κης ακτης που εγινε αργοτερα γνωστη σαν Αιολις και Ιωνια - Μυρινη, Μυτιληνη, Ελαια, Αναια, Γρυνεια, Κυμη, Πιτανη, Σμυρνη, Λατωρεια κοντα στην Εφεσο κ' η Εφεσος η ιδια, που μυθολογειται πως κυβερνηθηκε απο μιαν Αμαζονα που την ελεγαν ΣΜΥΡΝΗ.
Το αρχαιο ιερο της Αρτεμης στην Εφεσο ιδρυθηκε απο Αμαζονες. Η παραδοση αυτη βεβαιωθηκε απο ανασκαφες, που φερανε σε φως γλυπτα συμπλεγματα θηλυκων κυνηγων η πολεμιστων, φανερα αναθηματα στη θεα σαν τις Κορες στην Ακροπολη των Αθηνων. Φωτογραφιες των μνημειων τουτων δημοσιευτηκαν απο τον Lethaby, που παρατηρησε αναμεσα στα παλαιοτερα απομειναρια φανερα σημαδια Χεττα'ι'κης επιδρασης. Ο Garstang συμφωνει μαζι του συσχετιζοντας τις Αμαζονες με μια Χεττα'ι'κη λατρεια, απ' οπου κατεβηκε η λατρεια της νεωτερης Αρτεμης.
Η τρεχουμενη ερμηνεια για τ' ονομα τους ειταν πως επειδη εμποδιζοταν στη μαχη απο τους μαστους τους, υιοθετησαν το συνηθειο να καυτηριαζουν τον ενα η και τους δυο στην παιδικη τους ηλικια, κι ετσι εγιναν γνωστες σαν χωρις μαστους (αμαζοι). Αλλη αποψη ειταν πως καμποσες γυναικες απο την Εφεσο, απαρατωντας τις φυσικες κλισεις του φυλου τους, δοθηκαν στον πολεμο και τη γεωργια, και μια και συνηθιζαν να θεριζουν (αμαω) με περιζωματα (ζωναι) γυρω στα στηθια τους, ονομαστηκαν Αμαζονες. Δε χρειαζεται να δωσουμε μεγαλη αξια στις ετυμολογιες αυτες, μα η ιδεα που κρυβεται πισω απο τη δευτερη ανοιγει μια εικασια. Απο την πλευρα τουτη ταυτιστηκαν με καμποσες καυκασιανες φυλες οπου, οπως αφηγειται ο Στραβων, οι γυναικες τα κανουν ολα, αλετριζουν, σπερνουν, βοσκουν και τρεφουν αλογα. Η ιδια ιδεα φαινεται ξανα σ' οσα λεγει ο Διοδωρος για τον κοινωνικο τους βιο [... ].
Για να συμπληρωσουμε την εικονα αρκει μοναχα να προσθεσουμε, στηριζομενοι στο κυρος του Αρριανου, πως " λογαριαζαν την καταγωγη απο τη γυναικεια γραμμη ".

( " Η Αρχαια Ελληνικη Κοινωνια - ΤΟ ΠΡΟ'Ι'ΣΤΟΡΙΚΟ ΑΙΓΑΙΟ" , μερος δευτερο: ΜΗΤΡΙΑΡΧΙΑ - κεφ. V-7, μτφ. ΓΙΑΝΝΗ ΒΙΣΤΑΚΗ,
" ΕΚΔΟΤΙΚΟΝ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΝ ΑΘΗΝΩΝ " - αθηνα 1958 )


... στην Ανδριωτισσα ΜΑΝΑ μου, γιατι μ' εκανε να αισθανομαι Ανδριωτης!

... και, την Ajlan, μια Καυκασιανη ζωγραφο που της αρεσε να σχεδιαζει
ξερολιθιες, στην Αγκυρα


Δεν υπάρχουν σχόλια: